Τα πλεονεκτήματα του σούπερ ποζέ

Το θέμα αυτό έχει αποτελέσει πολλές φορές θέμα συζήτησης στους κυνηγετικούς κύκλους, στα στέκια και σε όσους σκέφτονται να μεταπηδήσουν από το αυτογεμές (καραμπίνα) στο αλληλεπίθετο (σούπερ ποζέ). Επίσης, αποτελεί ένα είδος προβληματισμού σε όσους τώρα μπαίνουν στην κυνηγετική οικογένεια και αμφιταλαντεύονται μεταξύ δίκανου και αυτογεμούς. Γιατί πάνω απ' όλα μας ενδιαφέρει η νέα γενιά των κυνηγών να μην κάνει τα λάθη της παλιάς και να κάνει τις επιλογές της όχι με γνώμονα την ισχύ πυρός, αλλά με κατασκευαστικά προτερήματα, την αξιοπιστία και την σκοπευτική υπεροχή ενός όπλου. Από τα δίκαννα, τα πλαγιόκανο έχει το ένδοξο παρελθόν και τον ρομαντισμό που κανείς δεν αμφισβητεί, αντιθέτως μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι κυνηγοί με μεράκι που το χρησιμοποιούν ανελλιπώς.

Σήμερα το αλληλεπίθετο έχει την τιμητική του, αφού τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη δημοτικότητα και η απήχησή του σε όλο και περισσότερους κυνηγούς με σύγχρονη αντίληψη συνεχώς αυξάνεται. Αδιαφιλονίκητα θα αποτελέσει το δημοφιλέστερο κυνηγετικό όπλο του μέλλοντος. Να δούμε όμως πως ξεκίνησε και πως εξελίχτηκε μέχρι σήμερα, γιατί πραγματικά αξίζει να το γνωρίζουμε.

Η ιστορία του αλληλεπίθετου όπλου ξεκινάει από πολύ παλιά, κάπου στα 1616, όταν μερικοί Ιταλοί οπλοποιοί της εποχής δοκίμαζαν να συγκολλήσουν τη μία κάνη πάνω στην άλλη στα εμπροσθογεμή αρκεβούζια της εποχής. Οι δυσκολίες που υπήρχαν, έκαναν πολλούς να εγκαταλείψουν την ιδέα και άλλους να προχωρούν με πολύ αργό ρυθμό σε σχέση με το πλαγιόκανο. Όμως, από τις αρχές ακόμη του 17ου αιώνα, οι ειδικοί της τότε εποχής αναγνώριζαν την υπεροχή της μονής σκοπευτικής επιφάνειας από το φάρδος που δίνουν οι δύο πλάγιες κάνες. Όμως μπαίνοντας με αργούς κατασκευαστικούς ρυθμούς στον 20ο αιώνα, οι οπλοκατασκευαστές είχαν να αντιμετωπίσουν δύο βασικά προβλήματα για την κατασκευή ενός αξιόπιστου αλληλεπίθετου. Αυτά ήταν α) η τοποθέτηση των κλειδιών και β) το κόψιμο και η κατεργασία της βάσης για να δεχτεί τις κάθετες κάνες.

Τα όπλα με δύο κάνες εκείνης της εποχής, μην ξεχνάμε ότι ήταν όλα πλαγιόκανα με τσακμακόπετρα, με περιστροφικό κλείσιμο από κάτω, με σχεδίαση flintlock και κάτι κοκόρια μεγάλα, που θύμιζαν αυτιά κουνελιού. Το αλληλεπίθετο ήθελε μία διαφορετική φιλοσοφία και μαστοριά, αφού έπρεπε να είναι υποχρεωτικά εσώσφυρο, πράγμα πολύ πρωτοποριακό για την εποχή.

Όμως, οι διάσημοι οπλοκατασκευαστές του Λονδίνου, πάλι αποδείχτηκαν πρωτοπόροι και στην κατασκευή του αλληλεπίθετου. Ο Wooward σχεδίασε το πρώτο σούπερ ποζέ στις αρχές του περασμένου αιώνα, με χαμηλό προφίλ, ακολούθησε ο Boss, κατόπιν οι Purdeys, Holland & Holland και η Westley Richards του Μπίρμινχαμ, οι οποίοι άρχισαν να εμφανίζουν δικά τους σούπερ ποζέ. Από τους πρώτους επίσης που εμφάνισε σούπερ ποζέ ήταν και ο ’γγλος F. Beesley, εξαιρετικός κατασκευαστής. Όλοι αυτοί κατασκεύαζαν τα χειροποίητα αυτά σούπερ ποζέ σε διπλάσιο χρόνο απ' όσο χρειάζονταν για το πλαγιόκανο, αφού απαιτείτο ένα εξειδικευμένο άτομο που θα έκοβε και θα διαμόρφωνε τη βάση από ατόφιο σφυρήλατο κομμάτι ατσαλιού, θα έκανε τα τρυπήματα με τρυπάνι χειρός, ακολούθως εφαρμογές στο χέρι και ατελείωτες ώρες δουλειά με τις λίμες. Φυσικά η τιμή του ήταν διπλάσια ή τριπλάσια απ' ότι ενός πλαγιόκανου του ίδιου κατασκευαστή. Εκείνα τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, ξεκίνησαν να κατασκευάζουν τα δικά τους σούπερ ποζέ οι γερμανικές βιομηχανίες της SUHL με πρωτοπόρους την MERKEL και την GRIEFELT, καθώς και κάποιοι μικροί Βέλγοι κατασκευαστές στη Λιέγη. Η επανάσταση όμως στην κατασκευή του σούπερ ποζέ ήρθε από το ευφυέστατο μυαλό του διάσημου John Browning το 1925, ο οποίος έφερε το σούπερ ποζέ πιο κοντά και σε πιο προσιτή τιμή για εκείνη την εποχή στον μέσο κυνηγό. Δυστυχώς ο John Browning πέθανε πριν δει τα σχέδιά του να υλοποιούνται, όμως ο γιος του ο Val, το 1928 ξεκίνησε να διαθέτει πλέον έτοιμο το όπλο στην αγορά, τελειοποιώντας ο ίδιος τον μηχανισμό της μονής σκανδάλης, αφού ο πατέρας του το είχε σχεδιάσει δισκάνδαλο.

Τα BROWNING και τα MERKEL ήταν κατασκευαστικά πρότυπα και για πολλούς άλλους, Ευρωπαίους κυρίως, κατασκευαστές που ήθελαν όπλα υψηλού προφίλ να διαθέσουν στους πελάτες τους. Ακολούθησε η μεγάλη αμερικάνικη βιομηχανία REMIGNTON το 1932 με το σούπερ ποζέ της Μ-32, του οποίου τα σχέδια πούλησε και στην γερμανική βιομηχανία KRIEGHOFF, που εμφάνισε στην αγορά το δικό της αλληλεπίθετο με την ονομασία Κ-32.

Το 1933 μπήκε στην κούρσα δυναμικά και η ιταλική BERETTA με τα σούπερ ποζέ της σειράς SO, τα οποία από τότε έχουν εξελιχθεί με πολύ μικρές διαφορές στον μηχανισμό τους με τις ολόκληρες φωτιές, καθώς και στην αισθητική τους. Είναι το κορυφαίο ποιοτικά σούπερ ποζέ της ιταλικής βιομηχανίας, που κατασκευάζεται κατόπιν παραγγελίας και είναι χειροποίητο. Η σχεδίαση του BERETTA SO χαρακτηρίστηκε από μεσαίο προφίλ και από μία ξεχωριστή προσωπικότητα, που αποπνέει αυτό το όπλο.

Από τις άλλες αμερικάνικες εταιρίες που κατασκεύασαν σούπερ ποζέ ήταν η MARLIN με το μοντέλο 90 και η SAVAGE με τα μοντέλα 420 και 430. Η CHARLES DALY και η WINCHESTER διέθεταν από τις αρχές του 1960 μέχρι και μέσα της δεκαετίας του '80 πολύ καλής κατασκευής σούπερ ποζέ, κατασκευασμένα όμως στην Ιαπωνία. Ο πρώτος συνεργάστηκε με την MIROKU και η δεύτερη με την OLIN KONTESHA. Η MIROKU επίσης κατασκευάζει από τις αρχές της δεκαετίας του '70 τα γιαπωνέζικα BROWNING (CITORI, B-325, 425 & 525), ενώ τα βελγικά BROWNING κατασκευάζονται σήμερα πλέον μόνο κατόπιν παραγγελίας στη Λιέγη, εκεί που πρωτοκατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο FABRIQUE NATIONALE (F.N.).

Τα προτερήματα του σούπερ ποζέ έναντι του κλασικού πλαγιόκανου ήταν εκτός από το μονό σκοπευτικό επίπεδο και η κατανομή των δυνάμεων της ανάκρουσης σε ευθεία γραμμή προς τα πίσω. Κάτι που επέτρεπε καλύτερο έλεγχο του όπλου μετά την πρώτη τουφεκιά και μειωμένη ανύψωση του στομίου. Τα παλαιότερα χρόνια, που η περιστεροβολία ήταν το κύριο επάγγελμα πολλών σκοπευτών και τα στοιχήματα έκρυβαν πολύ χρήμα, το σούπερ ποζέ σε μοντέλα για περιστεροβολία ήταν η πρώτη τους επιλογή. Κατόπιν, η αθλητική σκοποβολή των ολυμπιακών αθλημάτων trap και skeet, που απαιτούσε υψηλές κατασκευαστικές προδιαγραφές και προπάντων άψογη βλητική συμπεριφορά του όπλου, βοηθώντας τον σκοπευτή στο έργο του, καθιέρωσε το σούπερ ποζέ σαν το κορυφαίο λειόκανο όπλο για ιπτάμενους στόχους. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα η πρώτη επιλογή για όπλο κυνηγετικής σκοποβολής sporting, που αποτελεί την προσομοίωση του κυνηγίου, είναι το σούπερ ποζέ. Ήδη βλέπουμε τη στασιμότητα πλέον που έχει επέλθει στο κλασικό πλαγιόκανο, ενώ τα σούπερ ποζέ εξελίσσονται ασταμάτητα με νέες εκδόσεις και μία συνεχή τάση αναβάθμισης των μοντέλων. Αυτό βέβαια οφείλεται στην ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση μοντέλων σούπερ ποζέ από κυνηγούς και σκοπευτές.

Σήμερα, μπορούμε να βρούμε μοντέλα μεγάλων κατασκευαστών σε όλα τα γνωστά διαμετρήματα, δηλ. 12άρι, 16άρι, 20άρι, 28άρι και 36άρι (.410). Όπως επίσης και σε μεγάλη ποικιλία κανών για όπλα με συγκεκριμένη χρήση. Βλέπουμε σούπερ ποζέ με μήκη κανών 61 εκ., 66 εκ., 71 εκ., 76 εκ., και 81 εκ., με σταθερά τσοκαρίσματα αλλά και εναλλασσόμενα εσωτερικά τσοκάκια.

Επίσης σήμερα η κατασκευαστική ποικιλία στους μηχανισμούς των σούπερ ποζέ δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τα καλύτερα πλαγιόκανα. Συναντάμε σούπερ ποζέ με μηχανισμό BOXLOCK και BLITZ αντίστοιχο του μηχανισμού με μισές φωτιές ANSON & DEELEY του πλαγιόκανου. Τον ίδιο μηχανισμό, αλλά με διακοσμητικές πλάκες συναντάμε σε πλαγιόκανα για λόγους αισθητικής και σε σούπερ ποζέ υψίστης ποιότητος, με ολόκληρες φωτιές, τύπου HOLLAND & HOLLAND σε διάταξη back-action!

Θα ήταν παράλειψη εδώ να μην αναφέρουμε και την ύπαρξη σούπερ ποζέ με τον σπάνιο μηχανισμό του DICKSON από το Εδιμβούργο, τον περίφημο ROUND ACTION, όμως σήμερα τον κατασκευάζει ο Σκωτσέζος εξαίρετος κατασκευαστής Mc Kay Brown και η ιταλική ABIATTICO & SALVINELLI (FAMARS).

Βλέπουμε λοιπόν ότι στο σούπερ ποζέ υπάρχουν απ' όλα, δηλ. όπλα εργασίας, δηλ, μάχιμα όπλα και όπλα συλλογής, δηλ. σπάνια κομμάτια βιτρίνας.

Το ίδιο ποικίλουν και τα συστήματα κλειδιών των σούπερ ποζέ με τον ολόκληρο πίρο μπροστά ή τους δύο διακεκομμένους, το συρτάρι πίσω ή τα πλάγια κλειδιά στο χαμηλό προφίλ και τα περαστά KERSTEN και SEMI-KERSTEN στο ψηλό προφίλ ή τα δύο τραπεζοειδή στα πλάγια στο χαμηλό προφίλ. Όμως, ό,τι και να προτιμήσει κάποιος, αναμφισβήτητα το σούπερ ποζέ ήταν αλλά και είναι το όπλο του μέλλοντος.