Δράσεις προστασίας για το κιρκινέζι στη Θεσσαλία

Η Δ΄Κυνηγετική Ομοσπονδία Στερεάς Ελλάδας έρχεται σε συνεργασία με το Εργαστήριο Άγριας Πανίδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για την προστασία ενός από τα πιο απειλούμενα αρπακτικά, το κιρκινέζι.

Η Κυνηγετική Ομοσπονδία Στερεάς Ελλάδας δεν αρκέστηκε μόνο στις εκατοντάδες τεχνητές φωλιές που έχει τοποθετήσει για τα κιρκινέζια σε χωριά του μεγάλου Θεσσαλικού κάμπου (Αρμένιο, Στεφανοβίκειο, Μέγα Μοναστήρι κλπ), αλλά βρήκε πλέον και τον τρόπο όλη αυτή η προσπάθεια να παρακολουθείται, να καταγράφεται και να αξιοποιείται σε πολλαπλά επίπεδα.

Ένας αριθμός από τις τεχνητές φωλιές που έχουν τοποθετηθεί για να διευκολύνουν τη “φιλοξενία”, φωλεοποίηση και αναπαραγωγή των σπάνιων κιρκινεζιών που αυτήν την εποχή φτάνουν στην περιοχή μετά από ένα μακρύ και εξαντλητικό ταξίδι, παρακολουθείται πλέον από ειδικές βιντεοκάμερες που αγοράστηκαν από την Αμερική. Όπως ενημερώνει η Δ’ ΚΟΣΕ, “επικεφαλής της προσπάθειας έχει τεθεί ο Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου κ. Χρήστος Βλάχος, συνεπικουρούμενος από το επιστημονικό επιτελείο του Εργαστηρίου Διαχείρισης Άγριας Ζωής και της Δ΄ ΚΟΣΕ, η οποία έχει αναλάβει και την χρηματοδότηση αυτών των δράσεων για το κιρκινέζι στο θεσσαλικό κάμπο”. Οι κάμερες καταγράφουν πλέον εντυπωσιακές λεπτομέρειες και «φωτίζουν» άλυτα μυστήρια για τη βιολογία των συγκεκριμένων γερακιών, καθώς αποτυπώνεται όλη η διαδικασία φωλεοποίησης, το είδος της τροφής και των εντόμων που μεταφέρονται από τους γονείς στους νεοσσούς, τα διαστήματα ανάπτυξης των μικρών γερακιών, οι πρώτες πτήσεις τους κλπ. Όλα αυτά τα δεδομένα αθροίζονται και συμπληρώνουν τις πληροφορίες που ήδη από το 2003 συγκεντρώνουν στην περιοχή οι επιστήμονες του προγράμματος, με τη μέθοδο της ραδιοσήμανσης αλλά και των χιλιάδων δακτυλιώσεων που έχουν γίνει σε ενήλικα κιρκινέζια και νεοσσούς τους, ώστε να παρακολουθούνται τόσο οι τοπικές κινήσεις τους στο θεσσαλικό κάμπο όσο και η αποδημία τους.

Το πρόγραμμα επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον και την τεχνογνωσία που έχουν αναπτύξει οι κυνηγετικές οργανώσεις στη διαχείριση συνολικά της άγριας ζωής, και όχι μόνο των θηρεύσιμων ειδών όπως βολικά προσπαθούν να τις «περιορίσουν» οι περιβαλλοντικές ΜκΟ. Η εμπλοκή της Ομοσπονδίας με ένα είδος παγκόσμιου ενδιαφέροντος σαν το κιρκινέζι, υπογραμμίζει το συνολικό ενδιαφέρον της κυνηγετικής κοινότητας της χώρας μας για την προστασία της άγριας ζωής και τη διατήρηση των ειδών, ανεξάρτητα αν αυτά έχουν θηρευτικό ενδιαφέρον ή όχι. Ταυτόχρονα, η όλη προσπάθεια αναδεικνύει και τις αναπόφευκτες συγκρίσεις ανάμεσα σε μια κυνηγετική οργάνωση που υλοποιεί πρωτοβουλίες έρευνας και προστασίας αναλαμβάνοντας με δικούς της πόρους όλο το σχετικό κόστος, και στις περιβαλλοντικές ΜκΟ που αναλαμβάνουν αντίστοιχες δράσεις πάντα…με το «αζημίωτο»! Ένα γεράκι “ξεσπιτωμένο” και απειλούμενο από το σύγχρονο τρόπο ζωής των ανθρώπων, είναι το κιρκινέζι.

Ο πληθυσμός του είδους συρρικνώθηκε και έφτασε στα όρια συναγερμού , εξαιτίας της εντατικοποίησης της γεωργίας, τη έντονης χρήσης φυτοφαρμάκων, αλλά και του νέου τρόπου που πλέον φτιάχνονται…τα σπίτια στα χωριά που κάποτε φιλοξενούσαν χιλιάδες κιρκινέζια. Τα κιρκινέζια “ξεσπιτώθηκαν” και έχασαν τις θέσεις φωλιάσματός τους όταν άρχισαν να καταρρέουν τα παλιά πλίθινα και πέτρινα σπίτια, όταν άλλαξε η “αρχιτεκτονική” των κεραμοσκεπών μέσα στις οποίες φώλιαζαν, όταν σταδιακά άρχισαν να αντικαθίστανται από το μπετόν και σκυρόδεμα οι στέγες των κατοικιών που τα φιλοξενούσαν. Οι αλλαγές αυτές επηρέασαν δραματικά τους όρους επιβίωσης του είδους σε όλη την Ευρώπη…

Στην Ισπανία λόγου χάρη από 20.000 έως 50.000 αναπαραγωγικά ζευγάρια που υπήρχαν το 1980, περιορίστηκαν σε 4.000 – 5.000 ζευγάρια το 1990. Στην Ελλάδα, την περίοδο του 2001-2002, ο πληθυσμός των κιρκινεζιών υπολογιζόταν μόλις σε 3.500 ζευγάρια. Η προσπάθεια που από το 2003 έχει αναλάβει η Δ ΚΟΣΕ΄ έχει σαν πρώτιστο στόχο να αυξήσει τις θέσεις φωλιάσματος του είδους, κάτι που ήδη έγινε με μεγάλη επιτυχία αν ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότερες τεχνητές φωλιές καταλήφθηκαν από τα πουλιά.