Δυσπλασία του ισχίου στο σκύλο

Επιμέλεια άρθρου: Χάρης Βούλγαρης, κτηνίατρος -Παναγιώτης Παπαϊωάννου, κτηνίατρος

Η δυσπλασία του ισχίου στο σκύλο είναι μία παθολογική κατάσταση που αφορά τη μία ή και τις δύο αρθρώσεις του ισχίου, σε σχέσει με τον στηρικτικό και κινητικό ρόλος της. Η άρθρωση αυτή συνδέει το οπίσθιο άκρο με τον κορμό του ζώου. Οι αρθρικές επιφάνειες που την αποτελούν είναι αυτή του μηριαίου οστού και της κοτύλης. Η κοτύλη δεν είναι άλλο παρά ένα κυκλικό βαθούλωμα, που περιβάλλει την κεφαλή του μηριαίου, ώστε να επιτρέπει την κίνηση της, αλλά παράλληλα να την συγκρατεί. Οι επιφάνειες αυτές, όπως και όλες οι αρθρικές επιφάνειες επικαλύπτονται από έναν προστατευτικό μαλακό ιστό, τον αρθρικό χόνδρο. Η άρθρωση αυτή προκειμένου να είναι πλήρως λειτουργική χρειάζεται να είναι σωστά ανεπτυγμένη. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως αυτό δεν συμβαίνει. Η άρθρωση τότε έχει μη κανονικό σχήμα κάτι που οδηγεί στην εκφύλισή της. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται δυσπλασία του ισχίου. Προκαλείται από μια χαλαρότητα των μυών, του συνδετικού ιστού αλλά και συνδέσμων που στηρίζουν την άρθρωση. Η χαλαρότητα επιτρέπει την μη στενή επαφή των οστών, με αποτέλεσμα την αλλαγή του μεγέθους και του σχήματος των αρθρικών επιφανειών. Τα περισσότερα δυσπλαστικά σκυλιά γεννιούνται με φυσιολογικές αρθρώσεις, λόγω όμως του γενετικού τους προφίλ, αλλά και άλλων παραγόντων αποκτούν την παραπάνω χαλαρή σύνδεση των στοιχείων της άρθρωσης, με αποτέλεσμα αυτή τελικά να αλλοιώνεται.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΥ

Τα συμπτώματα οφείλονται κατά κύριο λόγο στην ανάπτυξη φλεγμονής στην άρθρωση λόγω της ανώμαλης τριβής των αρθρικών επιφανειών μεταξύ τους. Σκύλοι όλων των ηλικιών μπορεί να τα εμφανίσουν. Σε σοβαρές περιπτώσεις, κουτάβια μόλις 5 μηνών αρχίζουν και δείχνουν πόνο και δυσφορία κατά την άσκηση. Χωρίς παρέμβαση τα προσβεβλημένα ζώα αυτά σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να μην είναι σε θέση καν να βαδίσουν. Στις περισσότερες περιπτώσεις παρόλα αυτά, συμπτώματα εμφανίζονται σε μεγαλύτερης ηλικίας ζώα. Συγκεκριμένα τα συμπτώματα θυμίζουν πολύ αυτά μιας αρθρίτιδας στο ισχίο. Δηλαδή ο σκύλος μεταβάλλει τον τρόπο βαδίσματος ή είναι διστακτικός να βαδίσει. Ακόμα αντιδρά σε προσπάθειά μας να κάμψουμε ή να εκτείνουμε την εν λόγω άρθρωση. Επίσης δυσκολεύεται να ανέβει σκάλες και είναι λιγότερο δραστήρος. Τελικά οι μυς των οπίσθιων άκρων ατροφούν και ο σκύλος αδυνατεί να σταθεί μόνος του. Συχνά ο ιδιοκτήτης ενός τέτοιου ζώου αγνοεί όλα αυτά τα συμπτώματα θεωρώντας, πως οφείλονται στην προχωρημένη ηλικία του κατοικιδίου του, ενώ ξαφνιάζεται, όταν αυτά υποχωρούν με την κατάλληλη αγωγή. Η δυσπλασία του ισχίου είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε μεγαλόσωμες φυλές σκύλων, όπως το Γερμανικό Ποιμενικό, το Μεγάλο Δανό, το LabradorRetriever, το Rottweiller, το GoldenRetriever και τον SaintBernard. Αυτό όμως δεν αποκλείει την εμφάνισή του και σε άλλες φυλές. Αφορά κυρίως καθαρόαιμα ζώα.

ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΥ

Η ακριβής αιτιολογία της δυσπλασίας του ισχίου δεν είναι γνωστή και γι’ αυτό μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν. Οι παράγοντες που μπορεί να είναι υπεύθυνοι είναι:

1.- Γενετικοί: Είναι γενικά παραδεκτό ότι τα γονίδια παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην εμφάνιση του νοσήματος. Για το λόγο αυτό, ζώα που είναι διεγνωσμένα με δυσπλασία του ισχίου δεν χρησιμοποιούνται για αναπαραγωγικούς σκοπούς, καθώς είναι πολύ πιθανό οι απόγονοι τους να πάσχουν από το ίδιο πρόβλημα. Αντίθετα, δύο ζώα που στο οικογενειακό ιστορικό απουσιάζει το νόσημα μπορούν να διασταυρωθούν με σχετική ασφάλεια.

 2.- Διατροφή: Φαίνεται πως η υπερκατανάλωση τροφής και η παχυσαρκία έχουν μεγάλη επίδραση στην ένταση των συμπτωμάτων, καθώς το παχύσαρκο ζώο επιβαρύνει κατά πολύ μια ήδη δυσλειτουργική άρθρωση.

3.- Ασκηση: Η υπερβολική άσκηση μπορεί να επιβαρύνει την άρθρωση και να εντείνει τα συμπτώματα. Παρόλα αυτά κάθε ζώο πρέπει να ασκείται καθημερινά, απλώς αποφεύγοντας τις υπερβολές.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΥ 

Η διάγνωση γίνεται με συνδυασμό των συμπτωμάτων, των ευρημάτων της κλινικής εξέτασης από τον κτηνίατρο και της ακτινολογικής εξέτασης. Η οριστική διάγνωση δεν είναι πάντα εφικτή. Τα παραπάνω μέσα, παρόλα αυτά αποτελούν έναν πολύ καλό οδηγό για την εκτίμηση της κατάστασης του ζώου.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΥ 

Η δυσπλασία του ισχίου μπορεί να αντιμετωπιστεί τόσο χειρουργικά όσο και συντηρητικά, με τη χορήγηση δηλαδή φαρμακευτικών ουσιών. Η επιλογή της μεθόδου έχει να κάνει με την ηλικία, το μέγεθος και την κατάσταση του ζώου. Οι χειρουργικές μέθοδοι είναι ποικίλες και η επιλογή της πιο κατάλληλης αφορά την κατάσταση της άρθρωσης και την ηλικία του ζώου. Πολλές φορές όμως, προκειμένου να αποφευχθεί η επιβάρυνση του σκύλου με χειρουργικές επεμβάσεις, επιλέγεται η συντηρητική θεραπεία. Αυτή συμπεριλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων που επιβραδύνουν την αλλοίωση της άρθρωσης και μειώνουν τον πόνο. Συμπληρωματικά επιδιώκεται έλεγχος του βάρους του ζώου και φυσιοθεραπευτική αγωγή. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πλήρης ίαση δεν είναι εφικτή καθώς πολλές φορές οι αλλοιώσεις δεν είναι αναστρέψιμες. Πρέπει να τονιστεί η θετική επίδραση των συμπληρωμάτων διατροφής στη συγκεκριμένη νόσο.

 ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΥ

Ουσιαστική πρόληψη δεν είναι εφικτή. Ο μόνος τρόπος αποφυγής εμφάνισης του νοσήματος, είναι με τη σωστή επιλογή ζώων για αναπαραγωγή, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ένα ζώο, ακόμα κι αν προέρχεται από υγιείς γονείς, δεν θα νοσήσει ποτέ. Τέλος η σωστή διατροφή, η καθημερινή όχι υπερβολική άσκηση και ο τακτικός κτηνιατρικός έλεγχος είναι μέτρα για την καλύτερη υγεία του ζώου.