Τσουκνίδα..μήπως είναι ωφέλιμη τελικά;

Η τσουκνίδα θεωρείται ζιζάνιο. Αρκετές είναι οι φορές που έχουμε νιώσει τη φαγούρα που προκαλεί, όταν φυτρώνει στον κήπο μας είτε στον αγρό. Γι’ αυτό την καταπολεμούμε και την θεωρούμε επιζήμια. Ο πατέρας της ιατρικής, o Ιπποκράτης, την είχε χαρακτηρίσει πριν από 2.500 χρόνια ως πανάκεια. Ένα φυτό, το οποίο κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί φαρμακευτικό, με αρκετές ευεργετικές ιδιότητες και  χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες. Οι χρήσεις του πολλές, απ’ τη παραδοσιακή ιατρική, στη φυτοπροστασία και τη μαγειρική. Μήπως, λοιπόν, να το ξανασκεφτούμε?

Λίγες επιστημονικές πληροφορίες για τη τσουκνίδα
Πρόκειται για ετήσιο ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 είδη παγκοσμίως.
Στη χώρα μας φύονται τα εξής είδη :

• Κνίδη η δίοικος (Urtica dioica)
• Κνίδη η καυστηρά (Urtica urens)
• Κνίδη η μεμβρανώδης (Urtica membranacea)
• Κνίδη η σφαιριδιοφόρος (Urtica pilulifera)

Ο βλαστός της φτάνει σε ύψος το 1 μέτρο, ενώ τα άνθη της είναι μικρά και άοσμα. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αδενώδεις τρίχες που κατά την επαφή τους με το δέρμα προκαλούν φαγούρα, αρκετές φορές έντονη, τσούξιμο και κοκκινίλα σαν τσίμπημα απο κουνούπι, ενώ σπανιότερα αλλεργικές διαταραχές. Αυτό οφείλεται σε ένα δηλητηριώδες υγρό, που περιέχουν οι λεπτές βελόνες του φυτού στη σύσταση του οποίου υπάρχει μυρμηκικό οξύ, ακετυλοχολίνες και ισταμίνες, οι οποίες όμως βελόνες καταστρέφονται με το βράσιμο ή το ψήσιμο.  Το πιο δηλητηριώδες είδος τσουκνίδας είναι το γνωστό με την ονομασία φύλλο του διαβόλου που βρίσκεται στη νήσο Τιμόρ.

Η τσουκνίδα ως μέσο οργανικής φυτοπροστασίας
Από τα φύλλα της τσουκνίδας μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα φυσικό και οργανικό μέσο προστασίας ενάντια στις αφίδες και το φυλλοκνίστη του σέλινου.
•    Βάλτε σε ένα κουβά νερό 250 γραμμάρια φύλλα τσουκνίδας και αφήστε τα για μία εβδομάδα. (Για καλύτερα αποτελέσματα, χρησιμοποιείστε βρόχινο νερό που δεν περιέχει χλώριο).
•    Στραγγίξτε το νερό.
•    Χρησιμοποιήστε το υγρό διάλυμα για να ψεκάσετε τις τριανταφυλιές και τα σέλινα.
•    Επαναλάβετε μετά από μία εβδομάδα.
Θα δείτε ότι οι αφίδες θα μειωθούν δραματικά ή θα εξαφανιστούν εντελώς.
Τα φύλλα της τσουκνίδας που χρησιμοποιήσατε στο παραπάνω διάλυμα, μπορείτε να τα προσθέσετε στο κομπόστ σας. Θα επιταχύνουν, μάλιστα, και τη διαδικασία της κομποστοποίησης. Τίποτα δεν πάει χαμένο!

Η τσουκνίδα στη παραδοσιακή ιατρική
Η τσουκνίδα έχει στυπτικές, διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες, καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες, ευθύνεται για την καλή κυκλοφορία του αίματος, ελέγχει τις αιμορραγίες, τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τις πηκτικές ουσίες του αίματος, αυξάνει την αιμογλομπίνη και σαν ρόφημα μπορεί να κατεβάσει την πίεση αλλά και το σάκχαρο στο αίμα. Η διουρητική ιδιότητα οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, αλλά και στα υψηλά επίπεδα καλίου.Το μυρμηκικό οξύ και οι ισταμίνες , που οφείλονται για τη φαγούρα που μας προκαλεί η επαφή μας με τα τριχοειδή φύλλα της τσουκνίδας, χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της καλής κυκλοφορίας του αίματος αλλά και για την ανακούφιση ασθενών που υποφέρουν από αρθρίτιδες και ρευματισμούς. Οι βρασμένοι σπόροι τσουκνίδας κάνουν καλό στο συκώτι, στη χολή, καταπολεμούν την αρτηριοσκλήρυνση, βοηθούν στη δυσκοιλιότητα ενώ λειτουργούν και σαν καθαρτικό. Επίσης, όταν πονάει το στομάχι μας από γαστρίτιδα ή από υπερέκκριση πεπτικών υγρών, το αφέψημα του είδους Urtica urens βοηθάει και ανακουφίζει. Σύμφωνα με ορισμένους βοτανολόγους , αυτό το φυτικό εκχυλισμά βοηθά στην αντιμετώπιση δερματικών εκζεμάτων και εγκαυμάτων. Η τσουκνίδα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα: ασβέστιο, χαλκό, χλώριο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο και σίδηρο. Επίσης, τα παράγωγα της διεγείρουν την παραγωγή γάλακτος στη περίπτωση των λέχωνων και χρησιμοποιούνται θεραπευτικά κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης των γυναικών. Σε περίπτωση ορμονικής υπερδιέργεσης, όπως η ύπαρξη πολυκυστικών ωοθηκών στις γυναίκες ή το σύνδρομο της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη στους άνδρες , η ρίζα της τσουκνίδας δρα εξισορρπιστικά. Επίσης, το εκχύλισμα της τσουκνίδας εμποδίζει τη τριχόπτωση και δρα κατα της πιτυρίδας. Τα είδη που απαντώνται στη χώρα μας θεωρούνται αρκετά αποτελεσματικά, γιατί  φέρουν μεγάλο αριθμό απο αδενώδεις τρίχες στα φύλλα τους, δεν είναι δηλητηριώδη και λειτουργούν εξαιρετικά σαν σύμμαχοι κατά πολλών ασθενειών. Παρολ’ αυτά, η τσουκνίδα και τα διάφορα παράγωγά της δεν έχουν αξιολογηθεί από το FDA (Food & Drugs Administration) σχετικά με την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα τους.

Κι επειδή η νήσος Τιμόρ είναι αρκετά μακριά, όπου υπάρχει η δηλητηριώδης τσουκνίδα, μαζέψτε άφοβα και – γιατί όχι – δοκιμάστε τις ωμές ή και μαγειρεμένες.